Aikido (jap. 合気道 aikidō) – japońska sztuka walki opracowana przez Morihei Ueshibę na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku.
Techniki aikido składają się głównie z uników, rzutów i dźwigni. Dopełnieniem są ciosy lub kopnięcia zwane atemi oraz rozbudowana nauka padów i przewrotów (ukemi).
Uzupełnieniem walki wręcz jest walka z bronią (Buki-Waza).
Do ćwiczeń używa się kija (jō), drewnianego miecza (bokken) lub metalowego (katana) oraz atrapy noża (tantō).
W samoobronie techniki aikido adaptuje się również do obrony przed wycelowaną bronią palną, atakiem pałką, maczetą itp.
Cechą wyróżniającą Aikido jest brak rywalizacji i zawodów sportowych na korzyść skupienia się na współpracy.
Nie ma „przeciwnika” lub „napastnika”. Jest Tori (wykonujący technikę) i Uke (przyjmujący technikę).
Wykonujący technikę stara się dostosować do ruchów partnera symulującego atak i bezpiecznie wykonać unik z zasłoną zakończony rzutem lub dźwignią.
Przyjmujący technikę dostosowuje szybkość i siłę ataku do możliwości i zaawansowania partnera.
Wykonywane techniki powtarza się zwiększając szybkość, prędkość i siłę, aż staną się odruchem motorycznym w pamięci mięśniowej.
Aikido uprawia się w wielu formach:
- Jako studium własnego ciała, ruchu, pracę nad sobą, sposób na życie
- Jako sztukę obezwładniania napastników oraz techniki interwencyjne służb mundurowych (np.
Yoshinkan w Policji w Tokyo)
- Jako samoobronę dla kobiet oraz osób słabszych lub niższych (np.
Combat Aikido nurtu Kobayashi)
- Jako przygotowanie fizyczne, psychiczne i socjalizujące dla dzieci
- Jako zajęcia programowe WF - szkoły prywatne w Polsce, w Japonii szkoły państwowe
- Jako rekreację dla osób starszych
- Jako rywalizację sportową (np.
Shōdōkan Aikidō / Tomiki Aikido)
Znaczenie słowa "aikidō":
- ai (jap. 合) – połączenie, zjednoczenie;
- ki (jap. 気) – duch, energia (od chińskiego qi);
- dō (jap. 道) – droga, metoda, sposób, nauczanie;
Pierwszy znak aikido „ai” 合, który oznacza harmonię, czytany jest w taki sam sposób jak znak oznaczający miłość.
Z czasem Morihei podkreślał równoważność tych dwóch znaczeń na zasadzie synonimów.